Od 1 lipca 2018 r. wszyscy podatnicy, którzy prowadzą księgi podatkowe i mają dowody księgowe w formie elektronicznej, przekazują JPK na żądanie organów. Za nieprzekazanie JPK na żądanie fiskusa grozi grzywna. Takie postępowanie przedsiębiorcy może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.
Dotychczas obowiązek przekazywania JPK na żądanie urzędników dotyczył tylko dużych przedsiębiorców. Organ podatkowy może żądać JPK zarówno od podatnika, jak i od jego kontrahenta, jeżeli prowadzi on księgi podatkowe w formie elektronicznej.
Oczywiście sytuacje, w których fiskus może żądać plików JPK są ściśle określone w przepisach. Wynika z nich, że organ podatkowy może żądać przekazania JPK w ramach: kontroli podatkowej, czynności sprawdzających, kontroli celno-skarbowej, postępowania podatkowego.
Gdy przedsiębiorca otrzyma z urzędu wezwanie do przekazania jednej lub kilku struktur JPK będzie miał nie mniej niż 3 dni na wywiązanie się z tego obowiązku. Dokładny termin przekazania dokumentów urzędnicy określą w wezwaniu. W niektórych sytuacjach można poprosić o wydłużenie tego terminu. Może tak być wówczas, gdy urząd zażąda przekazania dużej ilości danych lub przykładowo w firmie nie ma osoby, która odpowiada za JPK. Warto o takie wydłużenie prosić, jeśli wiemy, że w wyznaczonym terminie nie zdołamy przekazać dokumentów do urzędu. Pozwoli nam to uniknąć sankcji za nieprzekazanie JPK (o karach poniżej).
Nie przekażesz JPK, spodziewaj się kary
Jeśli przedsiębiorca otrzymał wezwanie do przekazania JPK na żądanie i nie dopełni tego obowiązku, może otrzymać karę. Takie postępowanie przedsiębiorcy może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Jeśli wartość uszczuplenia należności podatkowej przekracza 10 000 zł sprawa zostanie zakwalifikowana jako przestępstwo. Przy motywach urzędnicy wezmą pod uwagę stopień szkodliwości społecznej oraz sposób dokonania czynu.
Przepisy kodeksu karnego skarbowego przewidują, że karą za wykroczenie skarbowe jest grzywna, określana kwotowo w przedziale od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2018 r. jest to:
- od 210 zł do 4200 zł (kara nałożona mandatem),
- od 210 zł do 21 000 zł (kara nałożona nakazem sądu),
- od 210 zł do 42 000 zł (kara nałożona wyrokiem sądu).
Wysokość grzywny ustala się z uwzględnieniem sytuacji majątkowej, rodzinnej oraz możliwości zarobkowych podatnika.
Z kolei kara za przestępstwo skarbowe może wynieść od 10 do 720 stawek dziennych. Minimalna stawka dzienna w 2018 r. wynosi od 70 zł do 28 000 zł, w zależności od dochodów, sytuacji rodzinnej i majątkowej sprawcy. W 2018 r. jest to:
- od 700 do 5 600 000 zł (kara wymierzona nakazem sądu),
- od 700 zł do 20 160 000 zł (kara wymierzona wyrokiem sądu).
Przedsiębiorca, który nie przekaże JPK w wyznaczonym terminie (określonym w prawidłowym wezwaniu) może zostać ukarany (lub pełnomocnik podatnika) karą porządkową w wysokości do 2.800 zł. Kara porządkowa może zostać również nałożona na osobę, której prowadzeni lub przechowuje księgi podatkowe lub dokumenty będące podstawą zapisów w tych księgach (np. biura rachunkowe) na zlecenie podatnika.
Ważne: Przedsiębiorca może zostać ukarany grzywną za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe (klasyfikacja czynu zależy od kwoty uszczuplenia – kwota graniczna to 10 000 zł) również wówczas, gdy nie dopełnia obowiązku comiesięcznego raportowania w formacie JPK_VAT.
Kiedy nie trzeba składać JPK_VAT
Przepisy przewidują kilka sytuacji, w których przedsiębiorca będzie zwolniony z obowiązku składania JPK_VAT. Podatnik korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, wskazanego w ustawie o VAT. Dotyczy to sytuacji, kiedy podatnik:
- sprzedaje wyłącznie towary i świadczy usługi zwolnione z VAT (zwolnienie przedmiotowe – na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT),
- sprzedaje towary i świadczy usługi, które są opodatkowane VAT, ale korzysta ze zwolnienia podmiotowego (zgodnie z art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT), ponieważ obrót był mniejszy niż 200 000 zł (Uwaga: gdy obrót podatnika jest mniejszy niż 200 000 zł, ale podatnik zrezygnował ze zwolnienia podmiotowego lub nie ma do nie prawa – ma obowiązek składania JPK_VAT).
Specyficzną sytuacją pozwalającą na niewysyłanie JPK_VAT będzie zawieszenie działalności. Jeśli w tym czasie podatnik nie prowadzi ewidencji, nie musi też przekazywać (za okresy zawieszenia) JPK_VAT. Jeśli jednak, mimo zawieszenia firmy, podatnik dokonuje np. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, uzupełnia ewidencję VAT, składa deklarację VAT to również musi przesyłać JPK_VAT.
JPK_VAT – Rekomendacje Ministerstwa Finansów – przeczytaj!
