Dokumentacja w eksporcie towarów, a obowiązek podatkowy

Przy eksporcie towarów możemy spotkać się z kilkoma możliwościami zastosowania odpowiedniej stawki VAT oraz powstania momentu obowiązku podatkowego. Temat ten bliżej prezentujemy w poniższym artykule.

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221) o podatku od towarów i usług w art. 2 ust. 8 definiuje nam pojęcie eksportu towarów. Zgodnie z tą definicją, przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

a) dostawcę lub na jego rzecz, lub

b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

– jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

Chcąc ustalić moment obowiązku podatkowego w eksporcie towarów, nie spotkamy regulacji prawnych wprost mówiących nam, kiedy taki obowiązek powstaje. Zatem zastosowanie znajdą tutaj zasady ogólne, które definiują moment powstania obowiązku podatkowego na dzień dokonania dostawy, zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stawka podatku stosowana przy eksporcie towarów wynosi 0% zgodnie z art. 41 ust.
4 ustawy o podatku od towarów i usług. Podatnik będzie miał prawo do zastosowania stawki 0% pod warunkiem, że przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. W art. 41 ust. 6a ustawy o podatku od towarów i usług czytamy, że takim dokumentem mogą być:

1) dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez urząd celny wydruk tego dokumentu;

2) dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;

3) zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez urząd celny.

Podatnik chcąc zatem udokumentować eksport towarów, będzie mógł posłużyć się komunikatem elektronicznym IE-599 otrzymanym od Urzędu Celnego.

Co w momencie, kiedy podatnik nie jest w posiadaniu dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej na dzień złożenia deklaracji podatkowej?

Na to pytanie znajdziemy odpowiedź w art. 41 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.
W ustępie tym czytamy: Jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 6, nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu wymienionego w ust. 6 przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju.

Zastosowanie dla art. 41 ust. 7 jest możliwe wyłącznie pod warunkiem, że podatnik jest
w posiadaniu dokumentu celnego potwierdzającego procedurę wywozu, o czym mowa w art. 41 ust. 8. Dla Organów Podatkowych takim dokumentem będzie komunikat IE-529 – informacja o zwolnieniu towarów do procedury wywozu.

Aby w pełni móc zrozumieć, wpływ posiadanych dokumentów celnych do ustalenia odpowiedniej stawki VAT oraz momentu powstania obowiązku podatkowego w eksporcie towarów, prześledźmy to zagadnienie na przykładach.

Przypadek 1
Spółka dokonała eksportu towarów w dniu 10 lipca 2017 r. W tym też dniu wystawiła fakturę. Na dzień sporządzenia deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec 2017 (25 sierpnia 2017 r.) jest
w posiadaniu dokumentu celnego IE-599.

Dostawa ta zostanie wykazana w deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy lipiec 2017 ze stawką 0%.

Przypadek 2
Spółka dokonała eksportu towarów w dniu 10 lipca 2017 r. W tym też dniu wystawiła fakturę. Na dzień sporządzenia deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec 2017 (25 sierpnia 2017 r.) spółka nie jest w posiadaniu dokumentu celnego IE-599, ale posiada dokument celny IE-529. Komunikat IE-599 otrzymała po dniu sporządzenia deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec 2017, ale przed sporządzeniem deklaracji VAT-7 za sierpień 2017.

Dostawy tej nie wykażemy w deklaracji VAT-7 za lipiec 2017. Dostawa ta zostanie wykazana w deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy sierpień 2017 ze stawką 0%.

Przypadek 3
Spółka dokonała eksportu towarów w dniu 10 lipca 2017 r. W tym też dniu wystawiła fakturę. Na dzień sporządzenia deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec 2017 (25 sierpnia 2017 r.) spółka nie jest w posiadaniu dokumentu celnego IE-599, ale posiada dokument celny IE-529.
Na dzień sporządzenia deklaracji VAT-7 za okres sierpień 2017 nadal nie jest w posiadaniu komunikatu IE-599.

Dostawa ta zostanie wykazana w deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy sierpień 2017 ze stawką obowiązującą w dostawie krajowej.

Przypadek 4
Spółka dokonała eksportu towarów w dniu 10 lipca 2017 r. W tym też dniu wystawiła fakturę. Na dzień sporządzenia deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec 2017 (25 sierpnia 2017 r.) spółka nie jest w posiadaniu dokumentu celnego IE-599, ani dokumentu celnego IE-529.

Dostawa ta zostanie wykazana w deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy lipiec 2017 ze stawką obowiązującą w dostawie krajowej.

Wpływ komunikatu IE-599 po sporządzeniu deklaracji VAT-7, gdzie została zastosowana stawka taka jak w obrocie krajowym, będzie uprawniał podatnika do skorygowania VATu należnego w miesiącu bieżącym oraz jednocześnie wykazania eksportu towarów opodatkowanego stawką 0%.

Każdy podatnik zobowiązany jest do zgromadzenia i przechowywania odpowiedniej i kompletnej dokumentacji związanej z eksportem towarów. Dokumentacja ta będzie uprawniać podatnika do zastosowania odpowiednich stawek VAT oraz określenia prawidłowego momentu obowiązku
podatkowego.

Dominika Dębowska
Starszy Specjalista ds. księgowości

Magdalena Książek
Młodszy Specjalista ds. księgowości