Przedsiębiorcy, chcąc zachęcić do zakupu swoich towarów lub usług, coraz częściej ponoszą wydatki dla obecnych, jak i przyszłych kontrahentów, nazywane umownie “gratisami”. Jak ująć tą kwestię na gruncie kosztów podatkowych? Przeczytaj w naszym artykule.
Wydatki na gratisy w kosztach firmowych
Przypomnijmy, że mianem „gratisu” określa się prezent otrzymany po zakupie innego towaru albo usługi. Do gratisów można zaliczyć np. otrzymanie darmowego opakowania ciastka przy zakupie ich określonej liczby, pakiet „dwa w cenie jednego” lub promocję w postaci darmowej dostawy zakupionego towaru (np. przez Internet). Przepisy podatkowe „przekazanie gratisu” traktują jako nieodpłatną dostawę towaru.
Podejmując temat ujęcia gratisów w kosztach podatkowych, w pierwszej kolejności należy ustalić czy taki wydatek jest związany z marketingiem czy reprezentacją firmy. Jak wiadomo, wydatków związanych z reprezentacją nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w działalności gospodarczej. Jednakże, jeżeli taki wydatek zostanie poniesiony na potrzeby prowadzonych działań reklamowych i marketingowych, może on zostać uznany do kosztów uzyskania przychodów – bez ograniczeń.
Nieodpłatne wydanie gratisów a podatek VAT
W świetle przepisów ustawy o VAT (art. 7. ust 1) przez dostawę towarów rozumie się m.in. przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
a) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
b) wszelkie inne darowizny
o ile podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Tak więc od przekazanych gratisów należy odprowadzić podatek VAT należny, ale tylko wtedy kiedy wydatki na gratisy pozwoliły na odliczenie podatku VAT. Takie nieodpłatne przekazanie gratisów przedsiębiorca może udokumentować fakturą wewnętrzną.
Przy czym powyższego przepisu nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy o VAT przez prezenty o małej wartości należy rozumieć przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
– o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;
– których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia: jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru nie przekraczają 10 zł.
Natomiast w myśl ustawy o VAT (art. 7 ust. 7) przez próbki rozumie się, identyfikowalne jako próbka, egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika:
– ma na celu promocję tego towaru oraz
– nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.
Co istotne, ustawa o VAT nie przewiduje górnej granicy wartości próbek. To oznacza, że teoretycznie próbka może być bardzo wartościowym towarem, pod warunkiem jednak że spełnia wszystkie powyższe warunki uznania ją za próbkę w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.
Wsparcie w obszarze finansowo-księgowym dla przedsiębiorców – dowiedz się więcej >>
Przykład:
Przedsiębiorca wydał nieodpłatnie swojemu klientowi „A” towar o wartości 70 zł. Transakcja taka będzie zwolniona od VAT pod warunkiem, że przedsiębiorca będzie prowadził ewidencję osób obdarowanych, w której zapisze, że dany klient otrzymał gratis o wartości 70 zł.
Jeżeli następnie w tym samym roku podatkowym przedsiębiorca wyda nieodpłatnie temu samemu klientowi czyli klientowi „A” inny towar o wartości 75 zł, to transakcja ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na przekroczenie progu 100 zł łącznej wartości prezentów w tym roku .
Gdyby następnie przedsiębiorca temu samemu klientowi „A” wydał nieodpłatnie towar o wartości 9 zł, to taka transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Chociaż został przekroczony już próg 100 zł, to z uwagi na fakt, że wartość prezentu nie przekroczyła 10 zł, zwolnienie od opodatkowania w takiej transakcji ma charakter bezwzględny.
Wydawanie gratisów na gruncie PIT
Otrzymanie gratisu nieodpłatnie powoduje określone skutki podatkowe u osoby obdarowanej. Jeżeli kwota jednorazowego gratisu nie przekroczy kwoty 200 zł, wówczas nie stanowią ona przychodu u osoby, która je otrzyma.
Natomiast w momencie wartości powyżej 200 zł opodatkowaniu podlega cała wartość otrzymanych gratisów. Przedsiębiorca przekazujący gratisy jest zobowiązany do sporządzenia w terminie do końca lutego następnego roku informacji o wysokości przychodów – PIT-8C. A także do tego czasu musi ją przekazać zarówno osobie, która otrzymała gratis, jak i urzędowi skarbowemu.
Aby wystawić PIT-8C, przedsiębiorca musi mieć pełne dane obdarowanego, w tym m.in. jego adres zamieszkania, PESEL, a nawet informację o właściwym dla niego urzędzie skarbowym. W przypadku otrzymania PIT-8C obdarowany ma generalnie obowiązek uwzględnić go w swoim rocznym rozliczeniu podatkowym jako tzw. przychody z innych źródeł.
Wydawanie gratisów na gruncie CIT
Inaczej wygląda sytuacja, gdy gratisy otrzymują osoby prowadzące działalność gospodarczą. Ustawa o CIT nie przewiduje tutaj żadnego zwolnienia podatkowego. Podatnik, który otrzymał gratis przedstawiający wartość handlową, obowiązany jest doliczyć jego wartość do całości przychodu osiągniętego w danym miesiącu i rozliczyć go podatkowo na zasadach ogólnych. Aby móc prawidłowo rozliczyć podatek, obdarowany klient powinien mieć jakiś dokument, który potwierdzi wartość otrzymanego gratisu. Dlatego przedsiębiorca, wręczając gratis osobie prawnej, powinien pamiętać, aby bezwzględnie załączać do niego informację o wartości rynkowej tego podarunku. Bez takiej informacji obdarowany może napotkać trudności formalne w rozliczeniu nagrody.
Gratis, który został złączony z danym towarem na półce sklepowej, nie jest w istocie gratisem w ujęciu podatkowym; dla potrzeb podatkowych uznaje się, że wartość gratisu została już ujęta w cenie danego produktu i tym samym nie mamy do czynienia z nieodpłatnym wydaniem towaru.
ciekawy artykuł