Obowiązkowy split payment w kolejnych branżach

Z początkiem przyszłego roku obowiązkowy split payment obejmie między innymi branżę budowlaną. O tym, co przedsiębiorcom w praktyce przyniosą zmiany zapowiadane przez resort finansów, w poniższym omówieniu zagadnienia.

 

18 lutego br. Polska uzyskała decyzję derogacyjną Komisji Europejskiej umożliwiającą nałożenie obowiązkowych płatności mechanizmem split payment w wybranych branżach. Mechanizm miał zostać wprowadzony od 1 marca br. i obowiązywać do 28 lutego 2022 roku. Jak wiadomo, nie został jeszcze wdrożony, ale to tylko kwestia czasu. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów mechanizm ma zostać wdrożony z początkiem przyszłego roku.

 

Jakie grupy przedsiębiorców czekają zmiany?

Oprócz wprowadzenia nowych obowiązków dla polskich podatników, zostaną wprowadzone obostrzenia dla jednostek zagranicznych. Jeżeli jednostki te będą regulowały swoje rozrachunki z polskimi przedsiębiorcami za pomocą przelewów, będą zobowiązane do założenia rachunków bankowych prowadzonych według polskiego prawa bankowego. Potwierdza to punkt 9 decyzji wykonawczej Rady UE 2019/310. Póki co jednak, zgodnie z krajowymi przepisami, split payment obowiązuje tylko przy płatnościach w złotówkach.

Kolejną zmianą będzie konieczność umieszczania informacji na fakturze o płatności mechanizmem split payment. Przedsiębiorcy znają już takie rozwiązanie, ponieważ podobnie jest w przypadku faktur dotyczących odwrotnego obciążenia.

 

Potrzebujesz wsparcia? Skorzystaj z outsourcingu finansowo-księgowego Grant Thornton >> 

 

Ułatwienia – płatności z rachunku VAT

W ramach wprowadzania ułatwień dla przedsiębiorców proponuje się możliwość regulowania zobowiązań ZUS i pozostałych zobowiązań publiczno-prawnych z rachunków VAT. Otwartą kwestią pozostaje, czy zostanie skrócony podstawowy termin zwrotu VAT z 60 do 25 dni. Zgodnie z zapisami decyzji, nie jest to jednoznaczne, a wypowiedzi pracowników Ministerstwa Finansów nie wskazują na taką możliwość. Warto jednak pamiętać, że podatnicy mają już dziś możliwość uzyskania zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym w krótszym terminie na rachunek VAT. Ostatecznie jednak przekonamy się, czy takie ułatwienia zostaną wprowadzone w przepisach krajowych, ponieważ na tę chwilę są one jedynie deklaratywne ze strony przedstawicieli ministerstwa.

 

Które branże obejmie obowiązkowy split payment?

Obowiązkowy split payment zacznie obowiązywać m.in. w branży budowlanej. Branża ta nie ma ostatnio dobrej passy, ponieważ będzie to dla niej kolejna zmiana sposobu rozliczeń z fiskusem w ciągu ostatnich 3 lat. (zmiany dotyczące odwrotnego obciążenia weszły raptem 1 stycznia 2017 roku).

W celu dbałości o płynność finansową przedsiębiorstw, ministerstwo planuje objąć mechanizmem podzielonej płatności także rachunki powiernicze. Będzie to szczególnie ważna zmiana dla branży budowlanej.

Innymi branżami objętymi obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności będzie m.in. handel częściami samochodowymi i motocyklowymi, branża węglowa, usługi związane z emisją gazów cieplarnianych, a także obrót olejem rzepakowym. Obostrzenia będą dotyczyć również innych przedsiębiorców, których  obowiązują załączniki 11 oraz 14 do ustawy o VAT.

Szczegółowy wykaz branż i założeń dotyczących mechanizmu mogą Państwo znaleźć w poniższym linku do decyzji: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1555297949599&uri=CELEX:32019D0310

 

Zalety i wady split payment

W teorii nie ma jednoznacznych ocen mechanizmu split payment. Opracowania dostępne w Polsce wskazują, że split payment jest jedną z części rozwiązań, które znacząco poprawiły wysokość wpływów z VAT np. w Azerbejdżanie. Tam jednak był to element szerokiej reformy podatkowej. Nastroje polskich przedsiębiorców jeszcze w zeszłym roku były sceptyczne wobec tego rozwiązania. Jak możemy wyczytać w doniesieniach prasowych, według przedstawicieli ministerstwa finansów z mechanizmu podzielonej płatności skorzystało bezpośrednio lub pośrednio około 25% przedsiębiorców. Nie wiemy jednak, w jakim zakresie stosowanie tego mechanizmu wpłynęło na zwiększenie wpływów z VAT.

Mechanizm ten niewątpliwie jest utrudnieniem dla przedsiębiorców w zakresie zarządzania płynnością finansową. Teoretycy wskazują na konieczność weryfikacji źródeł finansowania przedsiębiorstwa, np. poprzez finansowanie dłużne. Kolejnym problemem jest uciążliwość, jaka wiąże się z ograniczeniem branż, w których obowiązkowo zastosowany jest i będzie split payment. Niektórzy drobni przedsiębiorcy z pewnością mogą mieć problemy z regulowaniem poprawnie zapłat za takie faktury.

W ramach decyzji derogacyjnej Polska będzie musiała sporządzić raport z wpływu split payment na gospodarkę dla Komisji Europejskiej w ciągu 18 miesięcy od wejścia w życie tych rozwiązań.

 

Moda czy pewnik?

Czy split payment pozostanie na stałe w naszej rzeczywistości biznesowej, przekonamy się w ciągu najbliższych miesięcy. Nie należy jednak spodziewać się wycofania z tego pomysłu, chociażby ze względu na ogólnoeuropejski trend uszczelniania systemu podatkowego forsowany przez Komisję Europejską.

Innymi rozwiązaniami wdrażanymi lub już wdrożonymi w tym zakresie są jednolite pliki kontrolne, centralne bazy faktur czy modele certyfikowanego podatnika.