Resort Finansów opublikował zaktualizowany wzór deklaracji dotyczącej podatku handlowego. Może to oznaczać między innymi, że zawieszony od 2016 r. podatek od sprzedaży detalicznej wejdzie w życie wraz z nowym rokiem. Co jeszcze za tym przemawia?
Tak zwany podatek handlowy (czyli podatek od sprzedaży detalicznej) obejmuje duże podmioty z branży handlowej – te, których obroty podlegające opodatkowaniu przekraczają 17 mln PLN miesięcznie. Jeśli resort finansów nie zawiesi ponownie stosowania tego podatku (na co teoretycznie jeszcze jest czas, choć w praktyce niewiele na to wskazuje), wspomniane podmioty będą musiały odprowadzać ów podatek i składać stosowne deklaracje już od 1 stycznia 2021 r.
Jak realny jest podatek handlowy od 1 stycznia 2021?
Istnieją co najmniej trzy argumenty przemawiające za tym, że podatek od sprzedaży detalicznej może zacząć obowiązywać od początku nowego roku.
- W połowie października br. rzecznik generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) Juliane Kokott wydała opinię (w sprawie C-562/19 P), zgodnie z którą polski podatek od sprzedaży detalicznej nie narusza prawa Unii Europejskiej w dziedzinie pomocy państwa. Zaproponowała, aby TSUE oddalił odwołanie Komisji Europejskiej i utrzymał w mocy wyrok Sądu UE. Co prawda opinia ta jest jedynie wstępem do wyroku Trybunału w tej sprawie i absolutnie nie jest dla niego wiążąca, jednak zwykle Trybunał przychyla się do przedkładanych mu opinii. Co więcej jednak, TSUE w marcu br. wydał pozytywny wyrok w sprawie podobnego podatku wprowadzonego na Węgrzech (stwierdzając zgodność węgierskiego podatku od obrotów firm telekomunikacyjnych i firm z sektora handlu detalicznego z zasadą swobody przedsiębiorczości oraz dyrektywą VAT).
- Wiceminister finansów Jacek Sarnowski mówił w listopadzie br. w Senacie, że nie ma zagrożeń czysto prawnych, aby od 1 stycznia rozpocząć pobieranie podatku od sprzedaży detalicznej, czyli od sklepów wielkopowierzchniowych – jak donosił portal TVN24.pl. W ostatnich tygodniach pojawiały się kolejne wypowiedzi przedstawicieli rządu w zbliżonym tonie. Najistotniejsze jest jednak, że rząd wpisał do przyszłorocznego budżetu przychody z podatku handlowego (w wysokości 1,5 mld zł). Obecnie przepisy dot. podatku od sprzedaży detalicznej są formalnie zawieszone do końca bieżącego roku (tj. do 31 grudnia 2020 r.).
- 7 grudnia br. resort finansów opublikował projekt rozporządzenia, w którym zaktualizował wzór deklaracji PSD-1 (tj. dot. podatku handlowego), dostosowując go do aktualnie obowiązujących przepisów ustawy o VAT.
Warto pamiętać, że dotychczas podstawową przyczyną zawieszania podatku handlowego przez ustawodawcę był brak definitywnego zakończenia sporu z Komisją Europejską, a wydaje się mało prawdopodobne, żeby ostateczny wyrok w tej sprawie zapadł jeszcze przed końcem bieżącego roku. Ponadto w uzasadnieniu dotyczącym dalszego zawieszenia poboru podatku od sprzedaży detalicznej w 2020 roku podniesiono kontekst pandemii COVID-19, która nadal trwa. Stąd sprawa póki co nie jest wcale przesądzona.
Kluczowe założenia dotyczące podatku handlowego
Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej przewiduje, że podatnikami tej daniny są sprzedawcy detaliczni, rozumiani jako podmioty dokonujące na terytorium RP odpłatnej sprzedaży towarów na rzecz konsumentów na podstawie umowy zawartej w lokalu przedsiębiorstwa lub poza lokalem przedsiębiorstwa, w rozumieniu ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta.
Ustawa zawiera jednak wyłączenia pewnych kategorii towarów, gł. odnoszące się do:
- energii elektrycznej, wody, gazu ziemnego, ciepła dostarczanych konsumentom przez przedsiębiorstwa sieciowe,
- niektórych paliw przeznaczonych do celów opałowych,
- środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, leków czy wyrobów medycznych refundowanych w całości lub w części.
Ustawodawca przewidział dwa progi podatku od sprzedaży detalicznej:
- 0,8% od nadwyżki przychodu powyżej 17 mln zł do 170 mln zł miesięcznie,
- 1,4% od nadwyżki przychodu ze sprzedaży ponad 170 zł miesięcznie.
Kwotę wolną od podatku ustalono w skali roku w wysokości 204 mln zł.
Uwaga! Ustawa o podatku handlowym nie dotyczy sprzedaży elektronicznej!
Losy podatku handlowego od 2016 roku
- Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej została uchwalona 6 lipca 2016 r. i weszła w życie 1 września 2016 roku.
- 19 września Komisja Europejska opublikowała komunikat prasowy, w którym poinformowała, że wszczęła szczegółowe postępowanie w sprawie polskiego podatku od sprzedaży detalicznej jako niezgodnego z rynkiem wewnętrznym, równocześnie zobowiązując Polskę do zawieszenia jego stosowania do czasu zakończenia analiz Komisji.
- W konsekwencji 15 listopada 2016 r. Sejm przegłosował ustawę o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej z 6 lipca 2016 r., która odroczyła datę obowiązywania podatku handlowego do 1 stycznia 2018 r., równocześnie składając skargę na decyzję KE do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Tak rozpoczęła się batalia polskiego rządu z unijnymi organami. W międzyczasie (20 grudnia 2016 r.) Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej, 21 grudnia 2016 r. została ogłoszona w Dzienniku Ustaw i dzień później weszła w życie.
- 30 czerwca 2017 roku Komisja Europejska ostatecznie zadecydowała, że polski podatek od sprzedaży detalicznej narusza unijne zasady pomocy publicznej, zapewniając przewagę mniejszym podmiotom nad większymi za sprawą progresywnych stawek.
- We wrześniu 2017 roku rząd RP ponownie zaskarżył decyzję KE do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, argumentując iż błędnie zakwalifikowała podatek handlowy jako pomoc państwa oraz niewystarczająco uzasadniła swoją decyzję oraz ponownie przedłożył projekt przedłużający zawieszenie tego podatku do końca 2019 roku.
- 16 maja 2019 roku Sąd Unii Europejskiej (tj. niższa instancja TSUE) stwierdził nieważność decyzji KE dot. podatku od sprzedaży detalicznej uznając jako błędne przyjęcie, iż sporny podatek stanowi pomoc państwa. Tym samym Polska wygrała w Sądzie UE sprawę przeciwko Komisji Europejskiej.
- W lipcu 2019 r. KE odwołała się od wyroku Sądu Unii Europejskiej, w wyniku czego sprawa trafiła do najwyższej instancji Trybunału Sprawiedliwości UE, który ma ostatecznie zdecydować o losach podatku handlowego w Polsce.
- 12 grudnia 2019 roku pobór podatku od sprzedaży detalicznej został ponownie zawieszony przez Sejm RP do 1 lipca 2020 roku, oraz kolejny raz w bieżącym roku do końca 2020 – m.in. ze względu na trudną sytuację związaną z pandemią COVID-19.
- W połowie października 2020 r. rzecznik generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdziła, że polski podatek handlowy nie narusza prawa Unii Europejskiej w dziedzinie pomocy państwa.
Potrzebujesz wsparcia finansowo-księgowego lub z zakresu doradztwa podatkowego? Skorzystaj z usług Grant Thornton!
