Niższe opodatkowanie energii elektrycznej, paliw i gazu ziemnego, dodatek osłonowy dla obywateli oraz – jeśli KE się zgodzi – obniżka VAT na żywność. To filary tarczy antyinflacyjnej zaproponowanej przez rząd.
Antyinflacyjny pakiet osłonowy zapowiedziany przez premiera w miniony czwartek (tj. 25-go listopada) został wczoraj przyjęty przez rząd. Jego celem jest złagodzenie negatywnych skutków szarżującej inflacji, która w listopadzie – wg najnowszych danych GUS (na podst. tzw. szybkiego szacunku – pełne dane będą dostępne 15 grudnia) – wyniosła 7,7%. Tym samym ceny towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) w minionym miesiącu, w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku, okazały się wyższe o 1 proc., osiągając rekordową wartość w notowaniach od początku XXI wieku. Wyższą inflację, niż obecna, GUS odnotował ostatnio w grudniu 2000 r. (na poziomie 8,5%). Dane wskazują, że wysoka inflacja była nadal napędzana przez drożejące paliwa – ich wzrost GUS oszacował na 36,6 proc. r/r. Równocześnie nośniki energii podrożały o 13,4%, natomiast żywność i napoje bezalkoholowe o 6,4%.
Jakie są główne założenia Tarczy antyinflacyjnej?
Rządowy pakiet zakłada czasową obniżkę opodatkowania energii elektrycznej, paliw oraz gazu ziemnego, a także wprowadzenie uzależnionego od dochodów dodatku osłonowego dla obywateli oraz planu oszczędności w administracji. Poniżej szczegóły.
- Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych mają zostać zwolnione z akcyzy – z 5 zł/MWh do 0 zł/MWh. Reszta odbiorców energii ma być obciążona minimalną dopuszczalną przez UE stawką akcyzy.
- Obniżka VAT na energię elektryczną ma trwać w okresie styczeń – marzec 2022 roku i wynieść 5%, zamiast dotychczasowych 23%.
- Rząd zdecydował się również (wbrew początkowym planom) objąć wsparciem mieszkańców bloków (dot. spółdzielni i wspólnot), obniżając VAT na ogrzewanie sieciowe z 23% do 8%.
- Redukcja cen paliw ma zostać osiągnięta wskutek obniżki akcyzy do minimalnego pułapu dopuszczalnego w Unii Europejskiej oraz 0% podatku od sprzedaży detalicznej. To rozwiązanie ma obowiązywać w okresie od 20 grudnia 2021 roku do 20 maja 2022 roku. Równocześnie paliwa mają zostać zwolnione z podatku VAT (w okresie styczeń – maj 2022).
- Niższy VAT na gaz ziemny ma być wprowadzony na trzy pierwsze miesiące nowego roku – stawka ma zostać zredukowana z 23% do 8% (w okresie styczeń – marzec przyszłego roku).
- Dodatki osłonowe dla gospodarstw domowych będą dotyczyły szerszej grupy Polaków, niż wcześniej zakładano – mają one wynosić od 400 do 1150 zł w skali roku, zależnie od liczby osób w gospodarstwie domowym. Rząd planuje wprowadzić zasadę „złotówka za złotówkę”, dzięki której dodatki po zmianie mają objąć nie 5,2 mln gospodarstw domowych, ale 6,8 mln. Zasada ta umożliwia skorzystanie z dodatku nawet po nieznacznym przekroczeniu progu przychodowego (który wynosi 2100 zł dla gospodarstw jednoosobowych oraz 1500 zł dla większych rodzin). Generalnie dodatek ma być obniżany o tyle, o ile został przekroczony próg.
- Zapowiedziany przez rząd pakiet oszczędności w administracji ma zredukować wydatki publiczne w 2022 roku o ok. 3-5 mld zł. Ma się tak stać dzięki ograniczeniu tworzenia nowych etatów/urzędów, zmniejszeniu finansowania programów w funduszach celowych oraz głębokiej rewizji wszystkich publicznych wydatków pod kątem ich efektywności.
Dodatkowo premier Morawiecki zadeklarował chęć obniżenia stawki VAT na żywność na okres pierwszych 6 miesięcy nowego roku, jednak to rozwiązanie wymaga zgody Komisji Europejskiej, która aktualnie nie jest przychylna takiej decyzji.
Czy Tarcza antyinflacyjna będzie skuteczna?
Rządowe zapowiedzi i propozycje zostały dobrze odebrane przez organizacje zrzeszające przedsiębiorców. Ich zdaniem przygotowane systemowe rozwiązania idą we właściwą stronę i umożliwią ograniczenie wzrostu cen. Pytanie tylko, na jak długo.
Także ekonomiści wypowiadają się w większości przychylnie na temat zaproponowanych działań. Według nich wskutek wprowadzenia zapowiadanych zmian dynamika cen powinna spaść o ponad 1 pkt procentowy. Jednak i oni zastanawiają się nad trwałością efektów tych rozwiązań.
Tarcza antyinflacyjna ma kosztować budżet państwa 10 mld zł.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie rozliczeń finansowo-księgowych? Skorzystaj z outsourcingu finansowo-księgowego Grant Thornton >>
Honorata Zakrzewska-Krzyś
Starszy specjalista ds. content marketingu w Grant Thornton. Prasowy dziennikarz ekonomiczny z kilkunastoletnim doświadczeniem zawodowym, samodzielna księgowa. Wieloletni współpracownik Grupy Wydawniczej Infor oraz Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. Pisała m.in. dla Dziennika Gazety Prawnej czy Wydawcy Harvard Business Review Polska. Laureatka wyróżnienia prasowego „Pióro Odpowiedzialności” przyznawanego przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
