Polski Ład od 1 lipca 2022 roku – czyli Polski Ład 2.0 – to cały szereg zmian podatkowych. Poniżej przegląd i podsumowanie najważniejszych z nich.
14 czerwca Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, przyjętą przez Sejm 9 czerwca. Przepisy te dziś weszły w życie, tj. 1 lipca 2022 roku.
Rząd zapewnia, iż celem nowelizacji było uproszczenie systemu podatkowego, zapewnienie jego stabilności na kolejne lata oraz polepszenie sytuacji pracowników osiągających przychody ze stosunku pracy, umów cywilnoprawnych, kontraktów oraz innych rodzajów umów.
Przepisy tzw. Polskiego Ładu 2.0, tj. wprowadzone nowelizacją obowiązującą od 1 lipca 2022 roku, dotyczą trzech kategorii:
- zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- zmian w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
- innych regulacji epizodycznych.
1. Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych
Najważniejszą zmianą w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest niewątpliwie obniżenie stawki stosowania w pierwszym przedziale skali progresywnej z 17% do 12% dla dochodów uzyskanych w 2022 roku. Jednocześnie ustawa uchyla przepisy dotyczące tzw. ulgi dla klasy średniej.
Możliwa jest sytuacja, w której obliczenie podatku zgodnie z przepisami wprowadzonymi ustawą „Polski Ład” byłoby korzystniejsze dla podatnika, niż zastosowanie stawki 12% (pamiętajmy również, że omawiane zmiany wchodzą w życie w trakcie roku podatkowego), dlatego nowelizacja wprowadza tzw. hipotetyczny podatek należny za 2022 rok. Hipotetyczny podatek należny za 2022 rok będzie obliczany od dochodów uzyskanych w 2022 roku zgodnie z przepisami znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy uwzględnieniu ulgi dla klasy średniej oraz skali podatkowej obowiązującej w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 roku. Jeśli podatek należny za 2022 rok będzie wyższy od kwoty hipotetycznego podatku należnego, kwota tej różnicy zostanie zwrócona podatnikowi. Celem hipotetycznego podatku należnego jest więc wykluczenie sytuacji, w której podatnik mógłby stracić na zmianach wprowadzanych w trakcie roku podatkowego. Konstrukcja ta będzie miała zastosowanie do tych podatników, którzy w 2022 roku uzyskali przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy, pracy nakładczej oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, w wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł.
Kwota zmniejszająca podatek
Kolejna zmiana dotyczy zasad stosowania przez płatników kwoty zmniejszającej podatek. W obecnym stanie prawnym płatnicy przy poborze zaliczek na podatek pomniejszają je o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Zmniejszenie to stosuje się na mocy ustawy bądź na wniosek podatnika składany płatnikowi. Dotychczasową zasadą było to, że zmniejszenie może stosować tylko jeden płatnik, a więc w przypadku kilku stosunków pracy podatnik mógł wskazać do stosowania zmniejszenia tylko jednego płatnika. Nowelizacja natomiast umożliwia podatnikowi wskazanie do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek pod warunkiem, że łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich podatników w danym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek (w tym również gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym). W oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik będzie wykazywał, że płatnik uprawniony jest do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą 1/12, 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej podatek. Po złożeniu płatnikowi przez podatnika oświadczenia lub wniosku mającego wpływ na obliczanie zaliczki, płatnik zobowiązany będzie uwzględnić ten dokument najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym go otrzymał, a w przypadku płatnika będącego organem rentowym – najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym go otrzymał. Omówione zasady mogą być stosowane również w przypadku podatników osiągających przychody z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej i obowiązanych do samodzielnego obliczania zaliczek na podatek.
Odliczanie składki na ubezpieczenie zdrowotne w podatku liniowym
Nowelizacja wprowadza dla podatników rozliczających podatek dochodowy w formie podatku liniowego możliwość pomniejszenia podstawy obliczenia podatku o składki na ubezpieczenia zdrowotne zapłacone w roku podatkowym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej oraz za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym podatkiem liniowym. Łączna wysokość odliczenia w roku podatkowym nie może jednak przekroczyć kwoty 8700 zł. Możliwość odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie również uwzględniana przy ustalaniu podstawy obliczania daniny solidarnościowej.
Ulga na zabytki
Również w tym zakresie doszło do istotnych zmian. Podpisana nowelizacja uchyla możliwość pomniejszenia podstawy obliczenia podatku o wydatki poniesione na zakup zabytku. Ponadto wprowadzono zastrzeżenie, iż w przypadku odliczenia wydatków na prace restauratorskie, konserwatorskie lub roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków, prawo do pomniejszenia podstawy obliczenia podatku istnieje pod warunkiem uzyskania przez podatnika (po poniesieniu takich wydatków) zaświadczenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, które potwierdza wykonanie prac lub robót. Uchylono także przepisy przewidujące ulgę podatkową w przypadku wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do ewidencji zabytków.
Preferencje dla osób samotnie wychowujących dzieci
W zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono także zmiany dotyczące preferencji dla osób samotnie wychowujących dzieci. Ustawa „Polski Ład” uchyliła przepisy obowiązujące od 1 stycznia 1993 roku, które pozwalały podatnikowi będącemu osobą samotnie wychowującą dziecko/dzieci na rozliczanie się z tym dzieckiem/dziećmi, wprowadzając w miejsce tej preferencji nową ulgę adresowaną dla tych osób – prawo do odliczenia kwoty 1500 zł od podatku. Ostatnia nowelizacja (tzw. Polski Ład 2.0) podpisana przez prezydenta uchyla przepis uprawniający osoby samotnie wychowujące dzieci do pomniejszenia podatku o kwotę 1500 zł, przywraca natomiast preferencję w postaci wspólnego rozliczania się tej kategorii podatników z dziećmi.
Inne zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych
Wyłączenie z katalogu przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych (oraz w podatku dochodowym od osób prawnych) otrzymanych od Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych środków finansowych na podstawie art. 33b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Rozszerzenie katalogu dochodów małoletnich dzieci przy których dzieci te traktowane są jako odrębny podatnik (dochody te nie podlegają doliczeniu do dochodów rodziców) o dochody z tytułu renty rodzinnej oraz podniesienie limitu zarobków, jakie może uzyskać dziecko bez utraty preferencji podatkowych przez rodziców (z 3089 zł do 16 061,28 zł).
Rozszerzenie katalogu przychodów zwolnionych od podatku (do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł) o przychody z zasiłku macierzyńskiego.
Zwiększenie ułamka należnego podatku, który podatnik będzie mógł przekazać na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego z 1% do 1,5%.
Sprawdź >> outsourcing finansowo-księgowy << Grant Thornton
2. Zmiany w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Podatnik korzystający z tej formy opodatkowania będzie miał możliwość pomniejszenia kwoty przychodów o 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu, bądź za osoby, które współpracują z podatnikiem opodatkowanym w tej formie.
Karta podatkowa
Podatek dochodowy płacony w tej formie będzie mógł zostać obniżony o kwotę stanowiącą 19% składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w roku w roku podatkowym.
3. Regulacje epizodyczne
Omawiana nowelizacja zawiera również szereg regulacji epizodycznych. Do najważniejszych należą:
- Możliwość wyboru opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 roku z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach ogólnych przez podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, który stosuje przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy opodatkowanie podatkiem liniowym lub opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych; taką możliwość otrzymuje również podatnik osiągający przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze który w 2022 roku opodatkowywał osiągnięte przychody ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
- Jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia na piśmie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2022 roku, ma on możliwość złożenia do dnia 22 sierpnia 2022 roku na piśmie oświadczenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania przychodów osiągniętych w okresie od dnia 1 lipca 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na rzecz opodatkowania na zasadach ogólnych.
- W przypadku pobrania przez płatnika w lipcu 2022 roku zaliczki na podatek dochodowy na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu z dnia 30 czerwca 2022 roku i nie przekazania tej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, niezwłocznie powinien on zwrócić podatnikowi tę część pobranej zaliczki, która przekracza zaliczkę obliczoną na podstawie przepisów wynikających z nowelizacji.
Sprawdź >> Doradztwo podatkowe << Grant Thornton
* 1) art. 1 pkt 5 i art. 2, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;
* 2) art. 8, art. 11 i art. 31–35, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;
* 3) art. 1 pkt 3, pkt 7 lit. b, pkt 11, 12, pkt 13 lit. b i c, pkt 19–22, pkt 23 lit. a–h, pkt 24–33, pkt 34 lit. b, pkt 36–40 i 42, art. 3 pkt 2, art. 4, art. 5 pkt 2 lit. a i b i pkt 3, art. 7, art. 10 pkt 7 lit. c w zakresie art. 82 ust. 5 pkt 4, art. 18 ust. 5, art. 19, art. 20, art. 22, art. 24, art. 26, art. 27, art. 29 oraz art. 30, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu jest dostępny >> TUTAJ <<
