Wkrótce zmiany w podatkach od nieruchomości

Pojawi się nowa – autonomiczna i kompleksowa – definicja budynku i budowli. Czym będzie skutkować dla przedsiębiorców?

Od 2025 r. podatników czeka rewolucja w lokalnym podatku od nieruchomości. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej jest już w Sejmie. Zasadniczym celem zmian jest wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych autonomicznej, kompleksowej definicji budynku i budowli. Zmiana ma zapewnić wzrost pewności prawa podatkowego, na które nie będą już bezpośrednio wpływały zmiany w prawie budowlanym.

Dlaczego w definicji budynku i budowli pojawią się zmiany?

Zmiany to odpowiedź na decyzję Trybunału Konstytucyjnego z 2023 roku, który stwierdził, że aktualna definicja budowli jest niezgodna z Konstytucją RP i wyznaczył półtoraroczny okres na zmiany, a zatem 1 stycznia 2025 roku jest ostatnim terminem na wprowadzenie zmian. Aby tak się stało, ustawa nowelizacyjna powinna zostać opublikowana do końca listopada 2024 roku. Jakie praktyczne skutki dla przedsiębiorców będą miały powyższe zmiany prawne?

Jakie będą skutki dla przedsiębiorców wynikające ze zmian w definicji budynku i budowli?

Projekt przewiduje nową definicję dla budynku, którym:

• będzie obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz
  z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony
  z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach,
• nie będzie nim obiekt, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność.

Istotnie zmieni się definicja budowli – która tworzy zamknięty katalog budowli podlegających opodatkowaniu poprzez:

• wprowadzenie załącznika nr 4, zawierającego kategorie obiektów będących budowlami (zaczerpnięto je z prawa budowlanego, szczegółowo doprecyzowano, a także dodano liczne nowe obiekty, tj.: przejazd, ogrodzenie, plac postojowy i plac pod śmietnik, obiekt kontenerowy, przekrycie namiotowe, powłoka pneumatyczna, strzelnica, kiosk uliczny, pawilon sprzedaży ulicznej, pawilon wystawowy, chłodnia kominowa, waga samochodowa, waga kolejowa, konstrukcja wsporcza);
• określenie jako budowle takich obiektów, jak:
  • elektrownie, biogazownie, magazyny energii, kotły, piece przemysłowe, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznia w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
  • urządzenia budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem wymienionym powyżej, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
  • urządzenia techniczne inne niż wymienione powyżej, wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
  • fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Inne nowe definicje w projekcie, to:

• trwałe związanie z gruntem jako takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się obiektu na inne miejsce,
• roboty budowlane jako prace polegające na budowie, odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie lub montażu, do których stosuje się przepisy prawa budowlanego.

Jakie jeszcze zmiany są planowane i z czym się będą wiązały?

Wprowadzenie załącznika nr 4 ma pomóc w uregulowaniu sposobu opodatkowania obiektów kompleksowych i niejednorodnych oraz ukrócić wątpliwości interpretacyjne w sprawie opodatkowania takich obiektów, jak silosy, zbiorniki czy elewatory, które będą traktowane jako budowle (dotychczas były opodatkowane jako budynki, gdyż spełniały przesłanki uznania ich za budynki, co oznaczało niższe stawki).

W projekcie zawężono katalog urządzeń budowlanych podlegających opodatkowaniu, wyłącznie do tych, które są bezpośrednio związane z budynkiem lub budowlą i są niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.

Nadal utrzymano zasadę pierwszeństwa kwalifikacji obiektu jako budynku (najpierw będzie należało ustalić, czy dany obiekt jest budynkiem, a jeżeli nie jest, to dopiero następnie będzie można rozważać jego kwalifikację do kategorii budowli) oraz zasadę, że budynek i budowla to dwa autonomiczne podmioty opodatkowania podatkiem od nieruchomości (dopuszcza się opodatkowanie różnych przedmiotów opodatkowania zajmujących wspólną przestrzeń).

Poza opodatkowaniem pozostaną tzw. obiekty małej architektury, cmentarze, pomniki.

Inne zmiany wprowadzane ustawą

Dodano przepis mający na celu wyłączenie stosowania zwolnienia z podatku od nieruchomości dla infrastruktury kolejowej w zakresie gruntów, budynków i budowli wchodzących w skład terminala towarowego.

Zwolniono z podatku od nieruchomości budynki i budowle na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego, a w zakresie gruntów jedynie tej ich części, która zajęta jest na te budynki i budowle.

Doprecyzowano zakres zwolnienia dla infrastruktury portowej – zwolnienie z podatku od nieruchomości jest ograniczone do budowli infrastruktury portowej w portach morskich lub przystaniach morskich, a także budowli infrastruktury zapewniającej dostęp do portów morskich lub przystani morskich oraz zajętych pod nie gruntów.

Deklaracja na podatek od nieruchomości

Projekt zakłada przedłużenie do 31/03/2025 roku możliwości złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości przez przedsiębiorców, by dać im czas na dostosowanie do proponowanych zmian (standardowo obowiązujący termin to 31/01/2025).

Warunki skorzystania z przedłużonego terminu, to:

• złożenie do właściwego organu podatkowego pisemnego zawiadomienia o skorzystaniu z powyższego uprawnienia,
• wpłata, bez wezwania organu podatkowego, na rachunek właściwej gminy, miesięcznej raty podatku od nieruchomości za miesiące styczeń-marzec w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie podatku należnego za rok 2024.

Zawiadomienie powinno zawierać:

• nazwę organu podatkowego, do którego zawiadomienie jest kierowane,
• nazwę podatnika składającego zawiadomienie, adres jego siedziby oraz jego identyfikator podatkowy,
• oświadczenie o skorzystaniu z uprawnienia do złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości na rok 2025 w terminie do dnia 31/03/2025.

W przypadku, gdy uiszczone raty będą niższe, niż raty podatku wynikające z później złożonej deklaracji, to brakująca kwota podlega zapłacie, bez wezwania organu podatkowego, do dnia 31/03/2025. Różnica wpłacona w terminie nie stanowi zaległości podatkowej.

Zapłacona wyższa kwota niż raty podatku, wynikająca ze złożonej deklaracji, nie będzie stanowić nadpłaty, a do jej zaliczenia lub zwrotu będzie stosowany art. 76 Ordynacji podatkowej.

Ważne czynności do wykonania przez przedsiębiorców

Pośród kluczowych działań, jakie warto podjąć, w kontekście planowanych zmian prawnych, znajdują się:

• inwentaryzacja posiadanych nieruchomości;
• poszerzona analiza posiadanego majątku pod kątem nowych przepisów, we współpracy z służbami technicznymi (konieczne jest szersze spojrzenie na posiadany majątek, zamiast opierania się na wykazach dotychczas opodatkowywanych składników majątku);
• wyjaśnienie wątpliwości interpretacyjnych, również na drodze złożenia wniosków o interpretacje indywidulane;
• rozważnie możliwości złożenia zawiadomienia o złożeniu deklaracji w późniejszym terminie.

Terminy, o których warto pamiętać w związku z nowymi przepisami

01/01/2025 – wejście w życie przepisów

31/01/2025 – termin złożenia pisemnego zawiadomienia o skorzystaniu z wydłużonego terminu złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości lub złożenia rocznej deklaracji na podatek od nieruchomości

31/01/2025 – wpłata w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 rok lub kwocie należnej

15/02/2025 – wpłata w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 rok lub kwocie należnej

15/03/2025 – wpłata w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 rok lub kwocie należnej

31/03/2025 – złożenie deklaracji i wpłata ewentualnie brakującej kwoty podatku wykazanej w deklaracji

Zmiany ważne dla osób fizycznych

Ujednolicone zasady opodatkowania podatkiem od nieruchomości garaży w budynkach mieszkalnych.

Pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynkach mieszkalnych, uznawane będą za część mieszkalną budynku (niezajęte na działalność gospodarczą) i będą opodatkowane jednakową stawką podatku jak budynek mieszkalny, co oznacza niższy podatek. Aktualnie takie pomieszczenia opodatkowane są stawką od budynków pozostałych.

W związku ze zmianą kwalifikacji, projekt ustawy przewiduje również brak obowiązku składania przez właścicieli/współwłaścicieli lokalu garażowego informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych (IN-1) w 2025 roku, o ile do końca 2024 roku zostanie złożona informacja w tym przedmiocie. Rozwiązanie to ma zapobiec wzrostowi kosztów obsługi i opóźnieniu dokonania wymiaru podatku w 2025 roku.

Potrzebujesz wsparcia w zakresie finansowo-księgowym? Sprawdź >> outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton <<