Podsumowanie zmian dla firm transportowych wprowadzonych w pierwszym kwartale 2025 roku

Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym

Tuż pod koniec poprzedniego roku, czyli 31 grudnia 2024 roku, w życie weszła nowelizacja Ustawy o transporcie drogowym. Nowe regulacje rozszerzyły uprawnienia polskich przewoźników. Zgodnie z nimi, przedsiębiorcy mogą wynajmować pojazdy zarejestrowane za granicą, ale wyłącznie na określony czas. W przypadku transportu zarobkowego rzeczy, maksymalny okres takiego najmu wynosi 3 miesiące w roku kalendarzowym, licząc od dnia zgłoszenia pojazdu do użytkowania. Natomiast, dla przewozów niezarobkowych limit ten wynosi dwa miesiące. Przekroczenie dopuszczalnych okresów skutkuje nałożeniem kary finansowej w wysokości 5 000 zł.
Nowelizacja ustawy umożliwia również wynajem polskich ciężarówek przez firmy z innych krajów Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) do transportu na terenie Polski. W tym przypadku również obowiązują określone warunki oraz sankcje za ich naruszenie. Najem musi być zgodny z wymaganiami określonymi w rozporządzeniach (WE) nr 1071/2009 i 1072/2009. Zawierana w powyższym celu umowa może dotyczyć wyłącznie najmu pojazdu, który musi pozostawać do wyłącznej dyspozycji najemcy przez cały okres jej trwania. Ponadto, kierowcą może być wyłącznie osoba zatrudniona w przedsiębiorstwie wynajmującym.
Zmiany są bezpośrednią konsekwencją unijnych regulacji dotyczących kontroli przewozów kabotażowych. W związku z tym, Główny Inspektor Transportu Drogowego, Komendant Główny Policji oraz Szef Krajowej Administracji Skarbowej zostali zobowiązani do opracowania krajowej strategii w zakresie nadzoru nad tym segmentem rynku. Dokument ten będzie aktualizowany co dwa lata, a jego pierwsza wersja powinna zostać opublikowana w najbliższym czasie.

Wyższe opłaty drogowe w Europie

Nowy rok przyniósł także zmiany w opłatach drogowych w wielu krajach europejskich. Część państw wprowadziła nowe stawki już 1 stycznia, podczas gdy inne zdecydowały się na aktualizację taryf od 1 lutego. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie kraje zdecydowały się na podwyżki. W Niemczech czy na Słowacji obowiązujące stawki pozostały bez zmian.
Polska zdecydowała się na wdrożenie nowych stawek od 1 stycznia 2025 roku. Wzrost opłat drogowych wyniósł 3,3% w porównaniu do roku poprzedniego. Ta podwyżka podyktowana jest przepisami Ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z art. 13 ha pkt 4a tego aktu: „stawka opłaty elektronicznej za przejazd kilometra drogą krajową ulega podwyższeniu na następny rok w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku, w którym stawki ulegają zmianie, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego”.

Aktualne wartości stawek są opublikowane na stronie rządowej.

Nowe zasady zgłoszeń w SENT

Nastąpiły także istotne zmiany rozszerzające zakres podmiotów objętych obowiązkiem raportowania do Systemu Elektronicznego Nadzoru Transportu (SENT). Od 1 listopada 2024 roku obowiązek rejestracji przewozów międzynarodowych i kabotażowych realizowanych na terytorium Polski został rozszerzony i nałożony na przewoźników spoza UE. Z kolei od 1 stycznia 2025 roku przepisy objęły również firmy transportowe z państw członkowskich UE, Szwajcarii oraz krajów należących do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Muszą oni zgłaszać przewozy do SENT, jeśli realizują transport na terytorium Polski z lub do państw spoza UE. Dotyczy to dokładnie transportu, który wymaga zezwolenia na przewóz międzynarodowy albo gdy umowa międzynarodowa zwalnia z obowiązku posiadania takiego zezwolenia. Warto zaznaczyć, że zgłoszenie musi zostać dokonane przed rozpoczęciem transportu.
Warto zaznaczyć, że nowe przepisy nie dotyczą przewoźników mających siedzibę w Polsce. Krajowe podmioty wykonujące międzynarodowy przewóz drogowy rzeczy, zarówno objęty zezwoleniem, jak i z niego zwolniony na mocy umowy międzynarodowej, nie są zobowiązane do składania zgłoszenia w SENT. Jednocześnie przepisy przewidują wyjątki dla zagranicznych przewoźników. Firmy z UE, Szwajcarii i EFTA nie muszą dokonywać zgłoszeń, jeżeli wykonują przewozy zgodnie z postanowieniami rozporządzenia (WE) nr 1072/2009, określającego wspólne zasady dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych, w tym kabotażowych.

Zmiana stawek podatkowych na 2025 rok

Podatek od środków transportowych obowiązuje wszystkich właścicieli pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 3,5 tony. Dotyczy to zarówno osób fizycznych oraz prawnych, jak i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które są właścicielami pojazdów zarejestrowanych w Polsce, w tym również tych powierzonych przez zagraniczny podmiot podmiotowi polskiemu. Obowiązek zapłaty podatku powstaje pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportu został zarejestrowany w Polsce, ponownie dopuszczony do ruchu po czasowym wycofaniu lub w przypadku zakupu pojazdu wcześniej zarejestrowanego. Odpowiednią kwotę uiszcza się na rachunek budżetu gminy, w której znajduje się siedziba właściciela pojazdu, a płatność następuje w dwóch ratach do 15 lutego i 15 września danego roku.
Po znaczących podwyżkach podatku od środków transportowych w 2024 roku, w 2025 roku przewiduje się jedynie niewielki wzrost stawek. Minimalne i maksymalne wartości podatku określa Ministerstwo Finansów na podstawie rozporządzenia. Następnie gminy wybierają wysokość stawki mieszącą się w konkretnym przedziale.

Aktualne stawki można sprawdzić w: Obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 9 października 2024 r. w sprawie stawek minimalnych podatku od środków transportowych obowiązujących w 2025 r. oraz w Obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 25 lipca 2024 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2025.
Z kolei więcej informacji na temat podatków od środku transportu dostępnych jest na stronie biznes.gov.pl

Import produktów do Wielkiej Brytanii z nowymi obowiązkami

Zmieniły się także zasady importu towarów do Wielkiej Brytanii. Od 31 stycznia 2025 roku, przedsiębiorcy zajmujący się sprowadzaniem towarów do tego kraju będą zobowiązani do złożenia deklaracji Entry Summary Declaration (ENS) jeszcze przed przekroczeniem granicy.
ENS jest dokumentem podsumowującym przewożony ładunek, który dostarcza organom celnym w Wielkiej Brytanii informacji niezbędnych do oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem i ochroną. Na jej podstawie urząd celny podejmuje decyzję o dopuszczeniu ładunku do przekroczenia granicy.
Złożenie deklaracji ENS jest obowiązkiem przewoźnika. W przypadku transportu drogowego odpowiedzialność ta najczęściej przypada kierowcy ciężarówki lub firmie transportowej. Przewoźnik ma dwie możliwości. Po pierwsze, może samodzielnie złożyć deklarację ENS. Po drugie, może zlecić to zadanie agencji celnej, która dysponuje odpowiednim oprogramowaniem do jej złożenia. Dodatkowo, przewoźnik musi posiadać numer GB EORI (Economic Operator Registration and Identification), który jest niezbędny do realizacji procedur celnych. Niezłożenie deklaracji ENS może prowadzić do opóźnień w odprawach celnych, a także do zatrzymania towarów na granicy. Ponadto, niedopełnienie tego obowiązku może wiązać się z ryzykiem trudności w dalszym handlu z Wielką Brytanią oraz nałożeniem kar finansowych na przewoźnika lub podmiot odpowiedzialny za transport.

Rok 2025 przynosi istotne zmiany w branży transportowej, które mogą mieć znaczący wpływ na codzienną działalność przewoźników. Pierwsze miesiące przyniosły zmiany w przepisach dotyczących transportu drogowego, wyższe opłaty drogowe, rozszerzenie obowiązków związanych z systemem SENT oraz wprowadzenie nowych regulacji dotyczących importu towarów do Wielkiej Brytanii. Wszystko to wpływa na zakres obowiązków księgowych. To jednak dopiero początek, ponieważ w nadchodzących miesiącach planowane są kolejne zmiany.

Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, na którym wkrótce pojawi się artykuł szczegółowo opisujący nadchodzące nowości.

Potrzebujesz wsparcia w zakresie finansowo-księgowym? Sprawdź >> outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton <<