Przekształcamy leasing operacyjny na finansowy

 

Spółki, których roczne sprawozdanie finansowe podlega badaniu przez biegłego rewidenta mają obowiązek przekształcania leasingu operacyjnego na finansowy. Umowę leasingu traktować należy jako leasing finansowy, gdy spełnia przynajmniej jeden z warunków wymienionych w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Są to m.in.:

1)     przeniesienie własności przedmiotu na korzystającego po zakończeniu umowy;

2)     zawarcie prawa do nabycia przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu umowy;

3)     okres, na jaki została zawarta umowa, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego;

4)     umowa przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;

5)     przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego (może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian).

Jeśli wyżej wymienione warunki nie są spełnione, leasing traktowany jest jako operacyjny. W takim przypadku leasingobiorca przyjęte do użytku środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne wykazuje w ewidencji pozabilansowej na koncie 09 „Środki trwałe w leasingu” (zapisem jednostronnym). Jeśli warunki ujęte w powołanym przepisie zostaną spełnione, to korzystający z leasingu przyjęte do użytku środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne zalicza do swoich aktywów trwałych. W leasingu finansowym leasingobiorca ujmuje w bilansie po stronie aktywów przedmiot leasingu jako środek trwały, a po stronie pasywów jako zobowiązanie wobec finansującego. W rachunku zysków i strat wykazać należy odpisy amortyzacyjne oraz części odsetkowe rat leasingowych.

W art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości dopuszczono uproszczenie w ewidencji księgowej leasingu spełniającego warunki wskazane w art. 3 ust. 4 tej ustawy. Można dokonywać kwalifikacji tych umów według zasad określonych w przepisach podatkowych. Mogą skorzystać z niego jedynie jednostki, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

1) 17.000.000 zł sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego;

2) 34.000.000 zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;

3) 50 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Uproszczenie to jednak nie dotyczy jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1-6 ustawy.

Przyjęcie takiego  uproszczenia nie wymaga podjęcia decyzji w tej sprawie przez organ zatwierdzający – wystarczy decyzja kierownika jednostki i odpowiedni zapis w  polityce rachunkowości spółki.

Jeśli jednak jednostka nie może skorzystać z powyższego uproszczenia należy pamiętać, że podatnicy podatku dochodowego mają obowiązek klasyfikacji umów leasingu według kryteriów zawartych w ustawie o podatku dochodowym. Co za tym idzie, przedmiot leasingu zakwalifikowany dla celów bilansowych do leasingu finansowego, podatkowo będzie leasingiem operacyjnym. W związku z tym, dla celów podatkowych na leasingobiorcy będzie obowiązek oddzielenia kosztów bilansowych od podatkowych. W kosztach bilansowych należy co miesiąc ujmować miesięczne odpisy amortyzacyjne, a także części odsetkowe rat leasingowych, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Natomiast do kosztów podatkowych należy zaliczać kwoty netto rat leasingowych wskazanych na fakturach otrzymywanych od finansującego, które uznane są za koszty uzyskania przychodów.

Umowę leasingową należy ujawnić w księgach rachunkowych od pierwszego dnia roku obrotowego, za który sprawozdanie podlega badaniu przez biegłego rewidenta, czyli na dzień bilansowy tego roku, za który wystąpi po raz pierwszy obowiązek badania sprawozdania finansowego jednostki.

Przykład:
Sprawozdanie finansowe spółki za rok 2016 podlega badaniu przez biegłego rewidenta.  W dniu 15 lipca 2016 roku jednostka zawarła umowę leasingu na sprzęt IT, którego cena zakupu wyniosła 47 400,00 PLN. Z umowy wynikają następujące dane:

1)     opłata wstępna: 4 740,00 PLN,

2)     rata leasingowa netto: 760,17 PLN,

3)     liczba rat: 48,

4)     opłata końcowa: 11 850,00 PLN.

Poniżej tabela leasingowa z wyszczególnionymi opłatami:

Gdzie:

• kwota zobowiązania na początek okresu (BO) – cena zakupu sprzętu IT wynikająca z umowy

47 400,00 PLN;

• roczna opłata podstawowa – opłata wstępna, cena wykupu plus rata leasingowa netto pomnożona przez ilość miesięcy w danym roku

rok 2016: 4 740,00 + (5×760,17) = 8 540,85 PLN

rok 2017 – 2019: (12×760,17) = 9 122,04 PLN

rok 2020: 11 850,00 + ( 7×760,17) = 17 171,19 PLN;

• część odsetkowa – wartość opłat ogółem minus wartość zakupu z umowy

(48 x 760,17) + 4 740,00 + 11 850,00 =53 078,16 PLN

53 078,16 – 47 400,00 = 5 678,16 PLN (rocznie)

5 678,16 :48 = 118,30 PLN (miesięcznie);

• część kapitałowa – roczna opłata podstawowa minus część odsetkowa;
• kwota zobowiązania na koniec okresu – kwota zobowiązania na początek okresu minus roczna opłata podstawowa, część odsetkowa i kapitałowa.

Odpisy amortyzacyjne dla sprzętu IT od sierpnia 2016  będą wyglądały następująco:

Rok	Wartość początkowa	Stawka amortyzacji	Odpis miesięczny	Odpis roczny	Wartość netto
2016	47 400.00	20.00%	790.00	3 950.00	43 450.00
2017	47 400.00	20.00%	790.00	9 480.00	33 970.00
2018	47 400.00	20.00%	790.00	9 480.00	24 490.00
2019	47 400.00	20.00%	790.00	9 480.00	15 010.00
2020	47 400.00	20.00%	790.00	9 480.00	5 530.00
2021	47 400.00	20.00%	790.00	5 530.00	0.00

Agata Nowak
Młodszy Specjalista ds. księgowości
Grant Thornton