2 maja br. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał ważny wyrok dla branży budowlanej. Uznał w nim, że momentem wykonania usługi budowlanej rodzącym obowiązek podatkowy w VAT, jest podpisanie zakontraktowanego w umowie protokołu zdawczo-odbiorczego inwestycji.
Sędziowie Trybunału uzasadniając swój wyrok wskazali na trzy okoliczności, które przesądzają o prawidłowej wykładni przepisów o VAT:
- forma odbioru prac uzgodniona w kontrakcie wiążącym strony,
- postanowienia kontraktowe odzwierciedlające rzeczywistość gospodarczą i handlową w danej branży (dla branży budowlanej jest to treść warunków kontraktowych zdefiniowana przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów, tj. FIDIC),
- fakt, iż podpisanie protokołu odbiorczego w przypadku średnich i dużych inwestycji budowlanych stanowi materialne zakończenie danej usługi oraz finalnie określa wysokość wynagrodzenia dla wykonawcy.
Równocześnie sędziowie zastrzegli, że nie można uznać za moment wykonania usługi np. chwili formalnego rozliczenia kosztów.
Masz wątpliwości w zakresie podatkowym lub prawnym? Skorzystaj z doradztwa podatkowego lub usług kancelarii prawnej Grant Thornton >>
Spodziewana nowa interpretacja MF
Postanowienie sędziów Trybunału przekreśla dotychczasową wykładnię resortu finansów, zgodnie z którą za moment wykonania usługi budowlanej uznawano faktyczne wykonanie zleconych prac i zgłoszenie ich do odbioru nabywcy przez wykonawcę. Takie podejście wymuszała interpretacja ogólna Ministra Finansów z 1 kwietnia 2016 r. (sygn. PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141.), nakazująca kierowanie się przesłankami obiektywnymi podczas oceny momentu wykonania usług budowlanych, nie zaś postanowieniami umownymi, o znaczeniu – wg resortu – jedynie pomocniczym. Jak ustalił Dziennik Gazeta Prawna, ministerstwo już szykuje nową interpretację ogólną zgodną z wyrokiem Trybunału. Tym samym można oczekiwać, że zmieni się również podejście organów podatkowych.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie księgowo-finansowym? Skontaktuj się z ekspertami Grant Thornton ds. outsourcingu finansowo-księgowego >>
Kluczowe wnioski z wyroku dla branży
Wyrok TSUE sprawił, że przedstawiciele branży budowlanej mogą wrócić do praktyk budowlanych sprzed 2014 roku, kiedy to weszła w życie nowelizacja ustawy o VAT (w której przyjęto, iż obowiązek podatkowy dla usług budowlanych lub budowlano-montażowych powstaje z chwilą wystawienia faktury, co należy zrobić maksymalnie w ciągu 30 dni od dnia wykonania usługi, rozumianego w praktyce jako przedstawienie robót do odbioru). W tym celu jednak wykonawcy powinni zadbać o wprowadzenie do treści zawieranych przez siebie kontraktów postanowień określających, że momentem zakończenia robót jest ich akceptacja oraz podpisanie protokołu odbioru inwestycji.
Podatnicy, którzy uzyskali niekorzystne dla siebie postanowienia w sprawach podatkowych czy sądowych, mogą występować o wznowienie postępowań.
Sprawa Budimexu
Wyrok TSUE z 2 maja br. (sygn. akt C-224/18) dotyczył spółki Budimex, która procesowała się z fiskusem o to, że ten wymaga od niej rozliczania podatku na podstawie szacunków oraz na długo przed otrzymaniem wynagrodzenia, narażając ją na nieuzasadnione koszty. Spółka realizowała kontrakty na warunkach FIDIC. Na wszystkich etapach sporu sądowego podnosiła, że zgodnie z tymi warunkami, wystawienie faktury musi poprzedzić świadectwo płatności, a ten z kolei dokument może zostać wydany dopiero po zaakceptowaniu prac, a następnie podpisaniu protokołu przez inżyniera kontraktu. Gdyby obowiązek podatkowy miał powstać wcześniej, to wykonawca musiałby szacować zakres wykonanych usług, wysokość swojego wynagrodzenia i podatku należnego. Jednak nawet gdyby tak zrobił, to zamawiający i tak nie przyjąłby faktury. W związku z taką argumentacją NSA zadał pytanie prejudycjalne do TSUE, a ten uznał, że Budimex ma rację. Sędziowie Trybunału, podsumowując swój wyrok uznali, że „w zakresie, w jakim nie jest możliwe określenie wynagrodzenia należnego od usługobiorcy przed dokonaniem przez niego odbioru usług budowlanych lub budowlano-montażowych, podatek od tych usług nie może stać się wymagalny przed owym odbiorem”.
oprac.: HZK za Dziennik Gazeta Prawna, ozogtomczykowski.pl
