Ostatni kwartał to odpowiedni moment, aby zastanowić się nad tym, czy sprawozdanie finansowe jednostki za dany rok podlega badaniu przez biegłego rewidenta. Jeśli odpowiedź jest twierdząca, to jest to właściwy okres na dokonanie jego wyboru.
Termin wyboru
Ustawa o rachunkowości (UoR) nie wskazuje wprost i bezpośrednio terminu, w jakim należy dokonać wyboru biegłego rewidenta i zawrzeć z nim umowę, jednakże jak wynika to z art. 66 ust. 5 UoR zawarcie umowy o badanie powinno nastąpić w terminie umożliwiającym udział biegłego rewidenta w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Natomiast jak wynika z przepisów tej samej ustawy inwentaryzację składników aktywów przeprowadzaną na ostatni dzień roku obrotowego rozpoczyna się nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem tego roku, natomiast kończy się ją do 15 dnia następnego roku. Jeśli zatem dana jednostka kończy rok obrotowy 31 grudnia 2016 r., to wskazane jest, aby wyboru biegłego rewidenta wraz z zawarciem umowy dokonała właśnie w czwartym kwartale 2016 r.
Jakie jednostki podlegają badaniu?
Oczywiście obowiązek badania sprawozdań finansowych nie dotyczy wszystkich podmiotów, tylko tych, które spełniają określone kryteria. I tak zgodnie z art. 64 UoR badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe – kontynuujących działalność:
1) banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji;
2) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;
3) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 2b UoR;
4) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
5) krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego;
6) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;
7) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:
-średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
-suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,
-przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro.
Wielkości wyrażone w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy.
W jednostkach sporządzających łączne sprawozdania finansowe, o których mowa w art. 51 ust. 1 UoR, warunki określone powyżej stosuje się do łącznego rocznego sprawozdania finansowego.
Ponadto badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR.
Badaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy.
Kto wybiera, kto podpisuje?
Wyboru podmiotu uprawnionego do badania dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru (art. 66, ust. 4 UoR).
Obowiązki kierownika jednostki – zapoznaj się zanim będzie za późno!
I tak w zależności od formy prawnej jednostki organem zatwierdzającym sprawozdanie finansowe jest:
• w spółkach cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych – wspólnicy,
• w spółce komandytowo-akcyjnej – walne zgromadzenie,
• w spółce akcyjnej – zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy,
• w spółce z o.o. – zwyczajne zgromadzenie wspólników,
• w spółdzielni – walne zgromadzenie,
• w przedsiębiorstwie – rada pracownicza.
• w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą – właściciel,
Decyzja o wyborze biegłego rewidenta powinna zostać podjęta na piśmie, w formie uchwały.
Natomiast umowę o badanie sprawozdania finansowego zawiera już kierownik jednostki (art. 66, ust. 5 UoR). Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6 UoR przez kierownika jednostki rozumie się członka zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy – członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę.
Im szybciej, tym lepiej
Wybór biegłego rewidenta w ostatnim kwartale na pewno ułatwi prawidłowe i terminowe przygotowanie sprawozdania finansowego przez jednostkę, a dla biegłego umożliwi właściwe zaplanowanie badania, oszacowanie ryzyka oraz przeprowadzenie badania wstępnego. Należy pamiętać, że celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy jest ono zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości jednostki, oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy badanej jednostki.
Magdalena Augustynowicz
Menedżer
Grant Thornton
