Nadciąga wiatr zmian w akcyzie! Na co powinni przygotować się podatnicy?

Ministerstwo Finansów przygotowało rozległy projekt nowelizacji przepisów akcyzowych, które mają mieć charakter uszczelniający, doprecyzowujący i upraszczający. Co się zmieni już od 2023 roku m.in. dla branży e-papierosów, aut hybrydowych czy małych producentów OZE?

 

22 sierpnia br. na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowanych projekt z 5 sierpnia br. nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym oraz kilku innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Celem ustawodawcy jest przede wszystkim doprecyzowanie regulacji wywołujących wątpliwości interpretacyjne oraz ich ujednolicenie i uproszczenie.

Większość z proponowanych w projekcie zmian ma wejść w życie od 1 stycznia 2023 roku.

 

Uproszczenia w akcyzie dla producentów energii odnawialnej

Z opublikowanej zapowiedzi nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym oraz kilku innych ustaw wynika, że uproszczeń mogą spodziewać się mali producenci energii odnawialnej oraz samorządy korzystające z OZE. Projekt zakłada bowiem wprowadzenie uproszczeń w zakresie obowiązku prowadzenia ewidencji dla podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczających 1MW i ją zużywających, niezależnie od tego, czy energia ta jest dostarczana do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, czy też nie. Dodatkowo planuje się wprowadzić określony sposób ewidencjonowania danych dotyczących produkcji energii z odnawialnych źródeł energii w przypadku braku urządzeń pomiarowych.

Planuje się również objąć uproszczeniem jednostki samorządu terytorialnego w zakresie obowiązku rejestracji, prowadzenia ewidencji i składania deklaracji podatkowej. Nowelizacja zakłada rozszerzenie wyłączenia z obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych (CRPA) o jednostki samorządu terytorialnego, które produkują energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, w różnych jej jednostkach organizacyjnych, z zastosowaniem zasady ustalania łącznej mocy generatorów do 1MW odrębnie dla każdej z tych jednostek organizacyjnych.

 

Sprawdź Doradztwo Podatkowe Grant Thornton >>

 

Jakie są pozostałe zmiany proponowane w ustawie o podatku akcyzowym?

Do pozostałych propozycji zawartych w nowelizacji należą:

• rezygnacja z obowiązkowego potwierdzania zgodności ze stanem faktycznym przez naczelnika urzędu celnoskarbowego spisu wyrobów akcyzowych oznaczonych nieprawidłowo, nieważnymi lub uszkodzonymi znakami akcyzy, przeznaczonych do dalszej sprzedaży;
• ujednolicenie zasad składania deklaracji od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, do których nie ma zastosowania procedura zawieszenia poboru akcyzy;
• uzupełnienie regulacji dotyczących zakresu dokumentów składanych wraz z wnioskiem o zwrot akcyzy przez uprawnionego wysyłającego po dokonaniu dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych, wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, które zostały przemieszczone z użyciem Systemu, poprzez dodanie alternatywnego dowodu dostawy wyrobów akcyzowych przemieszczanych na podstawie e-SAD;
• doprecyzowanie, że właściwość miejscową organu podatkowego w zakresie przemieszczania wyrobów akcyzowych oraz monitorowania sprzedaży wyrobów węglowych z użyciem Systemu, ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub występowania stanów faktycznych podlegających opodatkowaniu akcyzą, z którymi związane są te czynności;
• uchylenie przepisu zobowiązującego podmiot do sporządzenia spisu wyrobów w terminie trzech dni od dnia stwierdzenia wystąpienia zdarzeń lub od dnia ich wystąpienia (tj. nieprawidłowego oznaczenia, uszkodzenia banderol, itp.), na rzecz obowiązku sporządzania takiego spisu w terminie trzech dni od dnia przeznaczenia wyrobów do sprzedaży;
• uproszczenie obowiązku składania deklaracji kwartalnych, w których deklaruje się wyroby akcyzowe z załącznika nr 2 ustawy o podatku akcyzowym objęte zerową stawką akcyzy w ten sposób, że w tym przypadku będzie miał zastosowanie jeden wzór deklaracji składanej za okresy kwartalne. Wyroby akcyzowe dotychczas deklarowane w kwartalnej deklaracji uproszczonej w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych objętych zerową stawką podatku akcyzowego (AKC-UAKZ) w związku z ich nabyciem wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, będą teraz w kwartalnej deklaracji w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego i zerową stawką podatku akcyzowego (AKC-KZ);
• doprecyzowanie regulacji wyłączającej konieczność spełnienia dodatkowych warunków uzyskania zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego typu magazynowego poprzez wskazanie, że podmiot prowadzący skład podatkowy w którym produkuje wyroby akcyzowego, może w tym składzie podatkowym magazynować i przeładowywać wyroby akcyzowe objęte zezwoleniem na prowadzenie składu podatkowego, nie tylko wyprodukowane przez inny podmiot, ale też wyprodukowane przez ten podmiot w innym składzie podatkowym, bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków uzyskania zezwolenia;
• doprecyzowanie regulacji dotyczących wydawania certyfikatów małego producenta napojów alkoholowych poprzez zniesienie obowiązku wydawania certyfikatów małego producenta napojów alkoholowych dla podmiotów korzystających z obniżonej stawki akcyzy w przypadku produkcji krajowej napojów alkoholowych – wydawanie takiego certyfikatu przez polskie organy podatkowe będzie związane jedynie z dostawą wewnątrzwspólnotową; posiadanie takiego certyfikatu (wydawanego przez zagraniczne organy podatkowe) będzie obligatoryjne w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego w celu stosowania na terytorium RP stawki obniżonej dla takich napojów; w efekcie zmianom podlegać będą także regulacje dotyczące możliwości zastosowania stawki preferencyjnej przez krajowych małych producentów napojów alkoholowych;
• wprowadzenie regulacji utrzymującej po dniu 12 lutego 2023 roku brak obowiązku składania deklaracji w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego alkoholu etylowego całkowicie skażonego środkiem skażającym dopuszczonym we wszystkich państwach członkowskich UE lub dodatkowymi środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwo członkowskie UE, w którym skażenie występuje, na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 3199/93 z dnia 22 listopada 1993 r. w sprawie wzajemnego uznawania procedur całkowitego skażania alkoholu etylowego do celów zwolnienia z podatku akcyzowego;
• doprecyzowanie przepisów regulujących stosowanie tak zwanego zbiorczego e-DD poprzez wskazanie, że zbiorczy e-DD może być stosowany również w przypadku, w którym podmiot odbierający, od/do którego przemieszczane są wyroby akcyzowe, posiada kilka miejsc odbioru, a także wskazanie, że w przypadku dostaw wyrobów akcyzowych realizowanych na podstawie zbiorczego e-DD stosuje się regulacje dotyczące potwierdzania odbioru poza Systemem EMCS PL2, niezależnie od tego, czy podmiot odbierający jest użytkownikiem tego systemu;
• wprowadzenie regulacji wskazującej, że za standardowy zbiornik uznaje się również zbiornik gazu na stałe zamontowany w środkach transportu, umożliwiający wykorzystanie gazu zarówno do napędu, jak i do funkcjonowania w trakcie transportu systemu chłodzącego i innych systemów, w które może być wyposażony środek transportu;
• wydłużenie do 31 grudnia 2029 r. zwolnienia od akcyzy dla samochodów osobowych stanowiących pojazdy hybrydowe zasilane energią pochodzącą z zewnątrz (tzw. pojazdy „z wtyczką”), o pojemności silnika spalinowego nieprzekraczającej 2000 cm³;
• wyłączenie cygar i cygaretek z rocznej ważności znaków akcyzy dla wyrobów tytoniowych oraz jednocześnie objęcie znaków akcyzy na te wyroby ważnością tak jak dla wyrobów spirytusowych i winiarskich;
• doprecyzowanie upoważnień ustawowych w art. 20, art. 46 i w art. 122 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym, definicji ustawowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 35 i 36 ustawy o podatku akcyzowym oraz przepisów odnośnie obowiązku wykazywania w deklaracjach podatkowych zużycia wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, objętych zerową stawką akcyzy przez zużywające podmioty gospodarcze.

 

To nie pierwsze proponowane zmiany w akcyzie!

Ustawa z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw zawiera w sobie propozycję przesunięcia całkowitej elektronizacji ewidencji i innych dokumentacji z 1 stycznia 2024 r. na 1 stycznia 2024 r. oraz przedłużenie do 1 stycznia 2024 r. terminu wejścia w życie art. 9 ww. ustawy zmieniającego ustawę z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

Natomiast zmiany proponowane w ustawie z 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw dotyczą:

• wprowadzenia nowego terminu wejścia w życie regulacji umożliwiającej podmiotom złożenie wspólnego zabezpieczenia akcyzowego;
• zmiany z 1 stycznia 2023 r. na 1 grudnia 2023 r. terminu wejścia w życie zmian w ustawie o podatku akcyzowym, które są związane z wdrożeniem Systemu AIS/IMPORT;
• modyfikacji terminu wejścia w życie regulacji związanych z obowiązkiem w zakresie zabezpieczeń akcyzowych uprawnionego odbiorcy, wysyłającego podmiotu zagranicznego oraz podatnika, o którym mowa w art. 78 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym, w przypadku nabyć wewnątrzwspólnotowych wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy;
• uchylenia zmiany w ustawie o podatku akcyzowym dotyczącej zwolnienia drobnych producentów z obowiązku produkcji w składzie podatkowym win oraz napojów fermentowanych;
• zmiany terminu wejścia w życie przepisu dającego podmiotom możliwość składania wniosków o nadanie numeru akcyzowego uprawnionego odbiorcy oraz numeru akcyzowego uprawnionego wysyłającego oraz nadawanie im tych numerów akcyzowych przez wyznaczonego dyrektora izby skarbowej;
• doprecyzowania przepisu, że obowiązki związane z nabyciem wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, objętych na terytorium kraju stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, na potrzeby wykonywanej na terytorium kraju działalności gospodarczej, nie dotyczą wyrobów akcyzowych określonych w art. 40 ust. 7 ustawy o podatku akcyzowym, tj. wyrobów węglowych, wyrobów gazowych, energii elektrycznej i suszu tytoniowego;
• ograniczenia obowiązków podróżnych dokonujących nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, na cele handlowe, jedynie do złożenia deklaracji uproszczonej, obliczenia akcyzy i dokonania jej zapłaty w terminie 10 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego;
• wprowadzenia szczególnej zasady określania właściwości miejscowej naczelników urzędów skarbowych w sprawach dotyczących uprawnionego wysyłającego, poprzez zachowanie właściwości organu podatkowego, gdy podmiot ten z uwagi na posiadany status akcyzowy ma już ustalony właściwy miejscowo organ podatkowy do spraw akcyzy;
• wyłączenia z katalogu podmiotów, których oświadczenie zobowiązany jest złożyć uprawniony odbiorca, uprawnionego wysyłającego, który złożył zabezpieczenie generalne;
• odniesienia obowiązku przekazywania przez podmiot zobowiązany do złożenia oświadczenia o zabezpieczeniu akcyzowym zarówno do zabezpieczenia generalnego składanego przez ten podmiot, jak i do zabezpieczenia ryczałtowego, którym mogą być objęte te wyroby;
• dodania regulacji określającej zasady nabywania wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych przez osoby fizyczne nie na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej, zobowiązującej te osoby do złożenia deklaracji uproszczonej, obliczenia akcyzy i dokonania jej zapłaty w terminie 10 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

 

Potrzebujesz wsparcia w zakresie rozliczeń finansowo-księgowych? Sprawdź >> outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton <<  

 

Nie wszystkie zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku

Większość omówionych powyżej zmian ma wejść w życie wraz z początkiem 2023 roku, jednak istnieją pewne wyjątki.

• Z dniem 31 grudnia 2022 roku w życie wejdzie:
  • regulacja dotycząca wydłużenia dotychczas obowiązującego (do dnia 31 grudnia 2022 roku) zwolnienia od akcyzy niektórych samochodów hybrydowych,
  • regulacja dotycząca wydłużenia możliwości prowadzenia ewidencji w postaci papierowej.
• Natomiast z dniem 13 lutego 2023 roku w życie wejdą następujące regulacje:
  • uzupełnienie regulacji dotyczących zakresu dokumentów składanych wraz z wnioskiem o zwrot akcyzy przez uprawnionego wysyłającego po dokonaniu dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku dochodowym, które zostały przemieszczone z użyciem Systemu (uzupełnienie to przewiduje dodanie alternatywnego dowodu dostawy wyrobów akcyzowych przemieszczanych na podstawie e-SAD);
  • zmiany dotyczące uchylenia zmiany w ustawie o podatku akcyzowym w zakresie zwolnienia drobnych producentów z obowiązku produkcji w składzie podatkowym win oraz napojów fermentowanych, wprowadzona ustawą z 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (powodem jest wejście w życie 7 marca 2022 r. przepisów ustawy z 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich, wprowadzających identyczne zmiany w ustawie o podatku akcyzowym do tych wynikających z ustawy przygotowanej przez resort finansów);
  • zmiany związane z obowiązkiem przekazywania przez podmiot zobowiązany do złożenia zabezpieczenia (jakim jest uprawniony odbiorca), czyli oświadczenia o zabezpieczeniu akcyzowym, którym objęte będą nabywane wewnątrzwspólnotowo przez ten podmiot wyroby akcyzowe (zarówno w sytuacji, gdy uprawniony odbiorca złożył zabezpieczenie ryczałtowe, jak i generalne);
  • regulacje dotyczące zachowania ciągłości wyłączania obowiązku deklarowania nabycia wewnątrzwspólnotowego alkoholu etylowego całkowicie skażonego środkiem skażającym dopuszczonym we wszystkich państwach członkowskich UE lub dodatkowymi środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwo członkowskie UE, w którym skażenie następuje;
  • zmiany dotyczące wyłączenia uprawnionego wysyłającego z katalogu podmiotów, które w sytuacji niedostępności Systemu EMCS składają oświadczenie o wyrażeniu zgody na objęcie ich zabezpieczeniem akcyzowym zobowiązania podatkowego uprawnionego odbiorcy albo jego zobowiązania podatkowego i opłaty paliwowej, do której zapłaty może być zobligowany ten podmiot.

 

Zgodnie z informacją opublikowaną w wykazie prac legislacyjnych, projekt powinien zostać przyjęty przez Radę Ministrów w III kwartale 2022 roku.

 

Etap legislacyjny dotyczący Projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw znajduje się >> TUTAJ <<

 

Oprac. za: uzasadnienie do ww. projektu.