Od 2023 r. w przepisach ustawy o VAT nie będzie już formalnego wymogu posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu. Zmiana ta wynika z projektu obszernej nowelizacji ustawy o VAT, zwanej SLIM VAT 3.
Wkrótce wejdzie w życie pakiet SLIM VAT 3, czyli zestaw zmian, które mają na celu zmniejszenie liczny formalności, ujednolicenie zasad i uproszczenie warunków funkcjonowania w obszarze VAT. O proponowanych w nich zmianach pisaliśmy więcej w artykule pt. >> SLIM VAT 3 – co zakłada rządowy projekt ustawy? << Jedna ze zmian ma dotyczyć odliczania VAT od WNT. Jakie są szczegóły nowych regulacji w tym zakresie?
Aktualny stan prawny: odliczanie VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów
Obecnie art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a ustawy o VAT zakłada, że prawo do odliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powstaje pod warunkiem, że podatnik otrzyma fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W przypadku, kiedy podatnik nie dotrzyma tego terminu, ma obowiązek odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku VAT naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin, tj. w bieżącej deklaracji podatkowej. Późniejsze otrzymanie faktury powoduje, że podatnik ponownie nabywa prawo do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego – w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu WNT.
Minister Finansów wskazuje, że aktualne zasady odliczania VAT od WNT powodują, że podatnicy ponoszą negatywne konsekwencje finansowe spowodowane koniecznością pomniejszenia podatku naliczonego, jeżeli w okresie 3 miesięcy od zadeklarowania WNT nie otrzymali faktury VAT. Wspomniane pomniejszenie podatku ma zasadniczo charakter czasowy. Późniejsze otrzymanie faktury, np. po upływie okresu 6 miesięcy, powoduje ponowne nabycie prawa do wykazania podatku naliczonego z tytułu WNT przez podatnika.
Co się zmieni w zakresie odliczania VAT od WNT?
Projekt SLIM VAT 3 zakłada, że odliczenie podatku naliczonego z tytułu WNT nie będzie uzależnione od wymogu posiadania faktury z tego tytułu. Oznacza to, że podatek naliczony i należny z tytułu WNT będą rozliczane w tym samym okresie rozliczeniowym, co zapewni pełną neutralność VAT. Uchylona ma zostać lit. a) w art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT, który brzmi następująco:
„Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w:
2)
ust. 2 pkt 4 lit. c – powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik:
a)
otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy’’.
Brak konieczności monitorowania upływu trzymiesięcznego terminu przewidzianego na otrzymanie faktury od dostawcy towarów (a tym samym momentu, w którym należałoby skorygować dokonane rozliczenia) umożliwi podatnikom odliczenie VAT naliczonego również w przypadku, kiedy nie będą oni posiadali faktury.
Co z obowiązkiem podatkowym?
Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy o VAT obowiązek rozliczenia podatku należnego z tytułu WNT ciąży na nabywcy, a powstaje co do zasady z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem WNT. W konsekwencji, mimo nieotrzymania faktury, nabywca będzie musiał rozliczyć podatek należny z tytułu WNT, a obowiązek ten powstanie najpóźniej 15. dnia miesiąca następującego po tym, w którym miała miejsce dostawa towaru.
Potrzebujesz wsparcia w zakresie rozliczeń finansowo-księgowych? Sprawdź >> outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton <<
Co w przypadku faktury opóźnionej?
Problem może pojawić się w sytuacji, gdy nabywca otrzyma fakturę dokumentującą WNT z opóźnieniem. Prawdopodobnie w tym zakresie niewiele zmieni się w stosunku do tego, co było niegdyś, zanim został wprowadzony wymóg monitorowania upływu trzech miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (który to wymóg ma być teraz zniesiony).
Ministerstwo Finansów jest zdania, że zmiana zasad dotyczących kwestii VAT przy WNT ma na celu pełniejsze urzeczywistnienie unijnej zasady neutralności VAT, jak również stanowić będzie istotne uproszczenie dla przedsiębiorców.
